«یَشاءُ فَیُمْضی، وَ یُریدُ فَیَقْضی»

«بخواهد و به انجام رساند، اراده کند و حکم نماید.»
«یَشاءُ فَیُمضی» خداوند مشیّت می‌کند، سپس امضا می‌کند. تصمیماتی که ما افراد بشر داریم دو گونه است: تصمیم کلّی و تصمیم جزئی.
تصمیم کلّی این است که مثلاً ساختمان بسازیم. تصمیم جزئی این است که این ساختمان چندطبقه و یا چند اتاق داشته باشد.
درآیات و روایات اسم تصمیم کلّی را «مشیّت» و «یَشاءُ» می‌گویند. و اسم تصمیم جزئی را «اراده». خداوند می‌فرماید:
﴿ إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَیئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴾(1) : ﴿ چون به چیزی اراده فرماید، کارش این بس که می گوید: باش، پس [بی درنگ] موجود می شود. ﴾
اسم تصمیم کلّی و کارهای کلّی «مشیّت» است. «یَشاءُ فَیُمْضی» خدا اراده‌ی کلّی می‌کند و امضا می‌کند، یعنی کارش را اجرا می‌کند.
«وَ یُریدُ فَیَقْضی» اراده می‌کند مشیّت جزئی است. خداوند متعال اراده می‌کند، «فَیَقْضی» پس حکم می‌کند. امضا به دنبال مشیّت است و قضا به دنبال اراده.
بین مشیّت خدا، امضای خدا، اراده و قضای خدا فاصله‌ای نیست؛ امّا وقتی ما مشیّت و اراده می‌کنیم، باید کلّی مقدّمات جور کنیم تا کاری را انجام دهیم.
کار خدا احتیاج به‌تدریج، گذشت زمان و این مقدّمات ندارد ﴿ إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَیئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴾(2) . وقتی بگوید: کُن! قبل از آن‌که اراده کند، بلافاصله موجود می‌شود. در قرآن کریم بهترین جمله‌ای که می‌تواند تدریجی نبودن اجرای فرمان الاهی را تعبیر کند، همین آیه‌ی شریفه است.

والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه

منابع:

1) یس (36): 82.
2) همان