پس از دستور الهى، پيامبر صلى‌اللَّه‌عليه‌وآله مناديانى را در مدينه و اطراف آن فرستادند تا تصميم حضرت براى اين سفر را به اطلاع همه برسانند و اعلان كنند كه هركس بخواهد مى‌تواند همراه حضرت باشد. پس از اعلان عمومى، عده‌ى بسيارى از اطراف مدينه به شهر آمدند تا همراه حضرت و مهاجرين و انصار به سوى مكه حركت كنند. با حركت كاروان پيامبر صلى‌اللَّه‌عليه‌وآله در بين راه مدينه تا مكه افراد قبايل به جمعيت اضافه مى‌شدند.
با رسيدن اين خبر مهم به مناطق دورتر، مردم اطراف مكه و شهرهاى يمن و غير آن نيز بسوى مكه سرازير شدند تا جزئيات احكام حج را شخصاً از پيامبرشان بياموزند و در اين اولين سفر رسمى حضرت به عنوان حج شركت داشته باشند.
اضافه بر آن‌كه حضرت اشاراتى فرموده بودند كه امسال سال آخر عمر من است و اين مى‌توانست باعث شركت همه جانبه‌ى مردم باشد. جمعيتى حدود يك‌صد و بيست هزار نفر (در بعضى روايات تا صد و هشتاد هزار نفر هم نقل كرده‌اند.) در مراسم حج شركت كردند كه فقط هفتاد هزار نفر آنان از مدينه به همراه حضرت حركت كرده بودند، به طورى كه لبّيك گويان از مدينه تا مكه متصل بودند. حضرت روز شنبه بيست و پنجم ماه ذى قعده غسل كرده و دو لباس احرام همراه برداشتند و از مدينه خارج شدند.
اهل‌بيت حضرت كه فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين عليهم‌السلام و ساير فرزندان آن حضرت بودند، و نيز همسران آن حضرت همگى سوار بر هودج‌هاى شتران همراه حضرت بودند. با احرام از ‘مسجد شجره’- كه در نزديكى مدينه است- راهى مكه شدند و مردم سواره و پياده همراه آن حضرت به حركت در آمدند.
صبح روز بعد به ‘عِرْق الظَبْيَة’ رسيدند و سپس در ‘رَوْحاء’ توقف مختصرى كردند. از آن‌جا براى نماز عصر به ‘مُنصرَف’ رسيدند. هنگام نماز مغرب و عشا در ‘مُتَعَشّى’ پياده شدند و شام را همانجا صرف كردند. براى نماز صبح به ‘أثاية’ رسيدند، و صبح روز سه شنبه در ‘عَرْج’ بودند، و روز چهارشنبه به ‘سَقْياء’ رسيدند.
در بين راه، پياده‌ها سختىِ راه را مطرح كردند و از حضرت سوارى درخواست نمودند. حضرت به آنان فرمود كه فعلاً سوارى در اختيار ندارد، و دستور دادند تا براى آسانى سير كمرهاى خود را ببندند و راه رفتن‌شان را تركيبى از تند رفتن و دويدن قرار دهند. اين دستور را عمل كردند و كمى راحت شدند.
روز پنجشنبه به ‘اَبْواء’ رسيدند- كه قبر حضرت آمنه مادر پيامبر صلى‌اللَّه‌عليه‌وآله آنجا بود- و حضرت قبر مادر را زيارت كردند. روز جمعه با عبور از ‘جحفه’ و ‘غدير خم’ عازم ‘قُدَيْد’ شدند و شنبه آن‌جا بودند. روز يك‌شنبه به ‘عسفان’ آمدند و روز دوشنبه به ‘مَرّ الظهران’ رسيدند و تا شب آن‌جا ماندند.
شب به سوى ‘سَيْرَف’ حركت كردند و به آنجا رسيدند كه منزل بعدى مكه معظمه بود. بعد از ده روز طى مسافت در روز سه شنبه پنجم ذى الحجه وارد مكه شدند.