«ثُمَّ قَرَأ: بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِيمِ ، اَلحَمدُ لِلهِ رَبِّ العَالَمِينَ»(1)
تنها سورهای که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله در خطبهی غدیر از ابتدا تا آخر به نحو کامل و دقیق قرائت فرمودند، سورهی حمد است.
﴿ بِسمِ اللهِ الرَّحمَانِ الرَّحِیمِ ﴾ : «اَلرَّحمَنِ» به معنای همه مهر و «اَلرَّحِیم» یعنی فقط نسبت به گروه خاص، مهر خاص دارد.
«اَلرَّحمَانِ» مهر عمومی خدا را میرساند و «اَلرَّحِیم» مهر خصوصی خدا را میرساند، نسبت به مؤمنین که در بهشت هستند.
﴿ اَلحَمدُ لِلهِ رَبِّ العَالَمِینَ ﴾ : الف و لام «اَلحَمدُ» استغراق است؛ یعنی همهی ثناها و ستایشها فقط مخصوص «اَلله» است.
«اَلله» به معنای معبودِ مستور از حواس و مورد حیرت و شیدایی است. تمامی ستایشها مخصوص اَللّه است که قابل احساس با حواس ظاهری نیست.
خداوند به خاطر بزرگیاش انسان به او احاطه ندارد، بلکه فطرتاً مورد حیرت انسانهاست. «رَبِّ العَالَمِینَ» پروردگار همهی عالَم است.
مقصود از عالمیان، عالَم جمادات، نباتات، گیاهان، حیوانات، انسانها، فرشتگان و بقیهی عوالمی است که بشر آنها را نمیشناسد.
خداوند متعال تمام عوالم را ربوبیت و پروردگاری میکند. «رَبِّ» پروردگاری و «اَلعَالَمِینَ» به معنای تمام جهانیان است.
حمد مخصوص خدایی است که دارای صفت ربوبی است.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه
منابع:
1) الفاتحة (1).
Leave A Comment?