به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
درس 17 : سپاسگزاری ولایت علوی ، شیوه نبوی
در درس های گذشته تذکرات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در خطابه ی غدیر، به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم شدند . و همچنین در ادامه ، تذکرات غیر مستقیم در سه گروه طبقه بندی گردید، که به جهت تذکر، گروه ها و مثال هایی را در این درس بازگو می کنیم :
1. تذکرات غیر مستقیم در توحید ؛ ایشان در قسمت توحید با ذکر صفات مشترک بین انسان و خداوند متعال ، مردم را توصیه نموده که به منظور تخلق به اخلاق الله این صفات را در خود پیاده نمائید . مثلا حلم ، کرم و…
2. تذکراتی راجع به خود ، که غیر مستقیم تذکراخلاقی است – مثلا “حَذَراً مِنْ أَنْ لَا أَفْعَلَ فَتَحُلَّ بِي مِنْهُ قَارِعَةٌ لَا يَدْفَعُهَا عَنِّي أَحَدٌ…”
باید امر خدا را انجام دهم (خدا ترسی ) ،که در صورت عدم اجرای فرمان عذابی مرا در خواهد گرفت . پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با وجود عصمت کبری و مقام معصومیت در اجرای اوامر خداوند درنگ نمی کند . ما باید در این امر تلاش بیشتر کرده و دستورات خداوند را بدون هیچ تاملی به اجرا در آورده و در امتثال آنها کوتاهی نكنيم.
3. معرفی امیرالمومنین عليه السلام و بیان صفات ایشان ؛ حضرت درابتدا معرفی امیرالمومنین عليه السلام را به طور شایسته انجام داده اند و به معرفی صفات ایشان می پردازند. در میان صفات ایشان ، صفات اختصاصی برای ما قابل تقلید نیست مثلا “إِنَّهُ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ و رَسُولِهِ” اول ایمان آورنده به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله است. و یا علم امیرالمومنین عليه السلام نيز به همين ترتيب است . ولی یک دسته از صفات برای ما قابل تقلید است مثلِ “فَهُوَ الَّذِي يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَ يَعْمَلُ بِه” و یا “لَا تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِم” .
1. تذکرات غیر مستقیم در توحید ؛ ایشان در قسمت توحید با ذکر صفات مشترک بین انسان و خداوند متعال ، مردم را توصیه نموده که به منظور تخلق به اخلاق الله این صفات را در خود پیاده نمائید . مثلا حلم ، کرم و…
2. تذکراتی راجع به خود ، که غیر مستقیم تذکراخلاقی است – مثلا “حَذَراً مِنْ أَنْ لَا أَفْعَلَ فَتَحُلَّ بِي مِنْهُ قَارِعَةٌ لَا يَدْفَعُهَا عَنِّي أَحَدٌ…”
باید امر خدا را انجام دهم (خدا ترسی ) ،که در صورت عدم اجرای فرمان عذابی مرا در خواهد گرفت . پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با وجود عصمت کبری و مقام معصومیت در اجرای اوامر خداوند درنگ نمی کند . ما باید در این امر تلاش بیشتر کرده و دستورات خداوند را بدون هیچ تاملی به اجرا در آورده و در امتثال آنها کوتاهی نكنيم.
3. معرفی امیرالمومنین عليه السلام و بیان صفات ایشان ؛ حضرت درابتدا معرفی امیرالمومنین عليه السلام را به طور شایسته انجام داده اند و به معرفی صفات ایشان می پردازند. در میان صفات ایشان ، صفات اختصاصی برای ما قابل تقلید نیست مثلا “إِنَّهُ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ و رَسُولِهِ” اول ایمان آورنده به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله است. و یا علم امیرالمومنین عليه السلام نيز به همين ترتيب است . ولی یک دسته از صفات برای ما قابل تقلید است مثلِ “فَهُوَ الَّذِي يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَ يَعْمَلُ بِه” و یا “لَا تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِم” .
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با بیان این صفات بطور غیر مستقیم می فرمايند ، امام شما دارای این ویژگی ها است ، که شما باید آنها را دانسته و در خود پیاده نمائید . یکی دیگر از تذکرات غیر مستقیم اخلاقی در باره شخصیت امیرالمومنین عليه السلام در صفحه ی 30 به شرح زیر آمده است :
“مَعَاشِرَ النَّاس حَبَانِي اللَّهُ بِهَذِهِ الْفَضِيلَةِ مَنّاً مِنْهُ عَلَيَّ و…”
یعنی خداوند متعال این فصیلت را به من هدیه داده ، که امیرالمومنین عليه السلام جانشین من شود و ایشان را معرفی کنم . (خداوند به من منت گذاشته و احسان کرده است ). این مطلب دارای دو نکته اخلاقی است ؛ ابتدا اینکه چون خدا این منت را بر من گذاشته و علی عليه السلام را جانشین من قرار داده ، من پیامبر باید ثناگوی الهی باشم . من اشرفِ مخلوقات به جانشینی علی عليه السلام سپاسگزارم . شما که بشر معمولی هستید و علی عليه السلام امام شماست ، چگونه باید تشکر کنید ؟ لذا به ما دستور داده اند که در ثناگویی خدا نسبت به ولایت امیرالمومنین عليه السلام این عبارت را بگوئیم : الحمد الله الذي جعلنا من المتمسكين بولايه اميرالمومنين علي ابن ابي طالب …
حال این سپاسگزاری و شکر دو گونه است . یکی حمد لفظی است و دیگری حمد عملی.
اما حمد عملی این است که امروز ولایت امیرالمومنین عليه السلام و محبت ایشان را قدر دانسته و اعمالی را که باعث شادی روح آن بزرگوار و فرزند معصومش امام عصر عليه السلام می شود، انجام داده و از کارهایی که موجب نا خشنودی ایشان است پرهیز کنیم .
“مَعَاشِرَ النَّاس حَبَانِي اللَّهُ بِهَذِهِ الْفَضِيلَةِ مَنّاً مِنْهُ عَلَيَّ و…”
یعنی خداوند متعال این فصیلت را به من هدیه داده ، که امیرالمومنین عليه السلام جانشین من شود و ایشان را معرفی کنم . (خداوند به من منت گذاشته و احسان کرده است ). این مطلب دارای دو نکته اخلاقی است ؛ ابتدا اینکه چون خدا این منت را بر من گذاشته و علی عليه السلام را جانشین من قرار داده ، من پیامبر باید ثناگوی الهی باشم . من اشرفِ مخلوقات به جانشینی علی عليه السلام سپاسگزارم . شما که بشر معمولی هستید و علی عليه السلام امام شماست ، چگونه باید تشکر کنید ؟ لذا به ما دستور داده اند که در ثناگویی خدا نسبت به ولایت امیرالمومنین عليه السلام این عبارت را بگوئیم : الحمد الله الذي جعلنا من المتمسكين بولايه اميرالمومنين علي ابن ابي طالب …
حال این سپاسگزاری و شکر دو گونه است . یکی حمد لفظی است و دیگری حمد عملی.
اما حمد عملی این است که امروز ولایت امیرالمومنین عليه السلام و محبت ایشان را قدر دانسته و اعمالی را که باعث شادی روح آن بزرگوار و فرزند معصومش امام عصر عليه السلام می شود، انجام داده و از کارهایی که موجب نا خشنودی ایشان است پرهیز کنیم .
منابع
سروش آفتاب، ص 12
سروش آفتاب، ص 26
همان
همان
سروش آفتاب، ص 30
Leave A Comment?