«وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ اللَّهُ الَّذِي مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ»

«گواهی می دهم که او «الله» است؛ همو که تنزّه‌اش سراسر روزگاران را فراگیرد.»
شهادت می‌دهم که او الله است؛ یعنی شهادت می‌دهم که او خدای معبودِ مستور از حواس، و مورد حیرت و شیدایی است. این معنایی است که حضرت باقر و ائمّه علیهم السّلام در مورد واژه‌ی «الله» فرموده‌اند، که در کتاب‌های «معانی الأخبار» و «التوحید» مرحوم صدوق و سایر کتاب‌های روایی آمده است.
خدایی را که قرآن کریم و ائمّه علیهم السّلام تذکّر می‌دهند، بر طبق فطرت، خدای تنزیهی است و نه تشبیهی. تنزیه با «قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ» یک معنا دارد.
خدا را که می‌خواهیم توصیف کنیم، می‌گوییم: «قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ» و «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنا وَ رَبُّ المَلآئِکةِ وَ الرُّوح».
در این‌جا نبیّ اکرم صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند: «شهادت می‌دهم که او اَلله است که قدس او دهر را پرکرده». دَهر در اصطلاح ظرفی بزرگ‌تر از ظرف زمان است.
در فلسفه، ظرف مجردات را دهر می‌گویند. ظرفی را که برای خدا فرض کرده‌اند، اسمش را (سَرمَد) گذاشته‌اند. ظرفی را که برای اجسام و موجودات فیزیکی فرض کرده‌اند اسمش را (زمان) گذاشته‌اند. رسول خدا صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند: «وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ اَللَّهُ ألَّذی مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ» دهر قطعاً زمان نیست و بالاتر از زمان است و شامل مجردات و غیر مجردات می‌شود. به هرکجای مافوق زمان و ظرف مجرّدات از مجرد و ماده نگاه می‌کنیم، قدس خدا را نشان می‌دهد؛ یعنی تمام عالم، قدس خدا را نشان می‌دهد. عالم مجردات مثلاً فرشتگان، عالم فیزیک، عالم متا فیزیک، عوالم اظلّه و اشباح و انوار، عوالم ارواح و عوالم عناصر، همه قدس خدا را و این‌که خدا شبیه موجودات نیست را نشان می‌دهد. این خیلی جمله جالبی است که می‌فرمایند: «وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ اَللَّهُ» شهادت می‌دهم که او «الله» است؛ کسی است که منزّه بودن او، مقدّس بودن و جدا بودن او از صفات مخلوقات، تمام دهر را پرکرده است.

والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه