«مُسْتَجِیبُ الدُّعاءِ»

«اجابت کننده‌ی دعاست.»
اصل دعا، به معنای خواندن است و اصطلاحاً خواندن خداست. «مُسْتَجیبُ الدُّعاءِ» یعنی وقتی خدا را می‌خوانیم و چیزی از او می‌خواهیم، جواب می‌دهد. خداوند متعال جواب دهنده‌ی دعاهاست.

آیا همه‌ی دعاها مستجاب می‌شود، یا خیر؟

اگر مستجاب شد، خدا مستجاب می‌کند. اصلاً معنای مُستَجیبُ الدُّعاءِ همین است. البتّه استجابت دعا طبق فرموده‌ی خدا، پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و ائمّه‌ی طاهرین علیهم السّلام شرایط خاصی دارد. یکی از آن شرایط را خداوند این‌گونه فرموده:
﴿ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ ﴾(1) : ﴿ مرا بخوانید تا شمارا اجابت کنم. ﴾ معمولاً دعاهایمان ‌که خیلی وقت‌ها مستجاب نمی‌شود، چهار علّت عمده دارد.
1 – خود خدا را نمی‌خوانیم. یا اَللهُ! می‌گوییم، ولی چشممان به ابزارهاست. البتّه خدا فرموده که از ابزارها استفاده کنید، امّا فقط مرا بخوانید.
2 – خیلی وقت‌ها دعاها مستجاب می‌شوند؛ ولی ما چون به نقطه‌ی خاصی نظر داریم متوجّه مستجاب شدن دعایمان نیستیم.
3 – زمان را در نظر نمی‌گیریم. مثلاً من که شفای خودم را از خدا می‌خواهم، دلم می‌خواهد هم‌اینک که «اَللّهُمَّ اشفِ مَرضانا» گفتم، به‌یک‌باره تحولی ایجاد شود و شفای کامل حاصل شود. خداوند در طبیعت بنایش این نیست که همه‌جا اعجاز کند؛ بلکه عوامل و سیر طبیعی، روی عوامل و مسبّبات طبیعی جاری می‌شود. آن‌وقت عوامل و مسبّبات طبیعی که جاری شود، دیگر ما آن را حوصله نداریم و توجّه نمی‌کنیم. ائمّه علیهم السّلام فرموده‌اند: «اِذا دَعوتَ فَطُنَّ حاجَتَک بِالبابْ» آن‌قدر نسبت به خداوند متعال خوش‌بین باش و حُسن ظن داشته باش که وقتی دعا کردی، گمان کن که حاجتت در آستانه‌ی در است. اگر قرار است دعای ما به هدف اجابت برسد، خداوند است که دعا را به هدف اجابت می‌رساند.
4 – در دعا، توحید خالص باید باشد؛ یعنی امید داشته باشیم که ان شا الله دعا از جانب الله تعالی مستجاب شود.

والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه

منابع:

1) غافر (40): 60.