به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
جهات اهمیت خطابهی غدير
در تاريخ بعثت پيامبر صلىاللهعليهوآله فقط يك حكم است كه با مقدمات مفصل و در مكانى خاص و در اجتماعى عظيم به صورت خطابهاى طولانى بيان شده است.
ساير احكام الهى در مسجد پيامبر صلىاللهعليهوآله و يا خانهى آن حضرت براى عدهاى بيان مىشد و بعد خبر آن به همه مىرسيد.
همين مسئله كافى است كه هر شنوندهاى تمايز اين حكم اسلام را با ساير احكام الهى و اهميت آن را نسبت به همهى آنها تشخيص دهد.
چنان كه امام باقر عليه السّلام فرمود: ‘لَمْ يُنادِ بِشَىْ ءٍ مِثْلَ ما نُودِىَ بِالْوِلايَةِ يَوْمَ الْغَديرِ’ ‘هيچ حكمى مثل ولايت در روز غدير اعلام نشده است’
ذيلاً به طور فهرست وار به جهات اهميت ‘خطابهى غدير’ اشاره مىشود:
شرایط جغرافيايى غدير كه قبل از تقاطع جادهها در جحفه و پيش از تفرق قبايل بوده است. همچنين توقف سه روزه در بيابانى داغ و شرائط زمانى حجة الوداع كه پس از ايام حج و عظيمترين اجتماع مسلمانان تا آن روز بود. مقام مخاطب خطبه، و نيز حالت خاص مخاطبين يعنى حاجيان، آن هم پس از اتمام حج و به هنگام بازگشت، و نيز اعلام نزديكى وفات پيامبر صلىاللَّهعليهوآله براى مخاطَبين، چه آنكه حضرت هفتاد روز پس از اين سخنرانى از دنيا رحلت نمودند.
خطاب خداوند كه: ‘اى پيامبر! ابلاغ كن آنچه از طرف خداوند بر تو نازل شده كه اگر ابلاغ نكنى رسالت خود را نرساندهاى’، كه در هيچ يك از فرامين الهى چنين مطلبى گفته نشد. بيم پيامبر صلىاللهعليهوآله، و دستور قاطع الهى بر لزوم اجراى حكم ولايت و امامت براى آيندهى مسلمين، از خصوصيات ابلاغ اين حكم الهى است كه در هيچ حكمى چنين نگرانى از پيامبر صلىاللهعليهوآله ديده نشده بود.
ضمانت الهى بر حفظ پيامبر صلىاللَّهعليهوآله از شرّ دشمنان در خصوص اين ابلاغ و رسالت كه در هيچيك از احكام الهى چنين ضمانتى نبود.
ساير احكام الهى در مسجد پيامبر صلىاللهعليهوآله و يا خانهى آن حضرت براى عدهاى بيان مىشد و بعد خبر آن به همه مىرسيد.
همين مسئله كافى است كه هر شنوندهاى تمايز اين حكم اسلام را با ساير احكام الهى و اهميت آن را نسبت به همهى آنها تشخيص دهد.
چنان كه امام باقر عليه السّلام فرمود: ‘لَمْ يُنادِ بِشَىْ ءٍ مِثْلَ ما نُودِىَ بِالْوِلايَةِ يَوْمَ الْغَديرِ’ ‘هيچ حكمى مثل ولايت در روز غدير اعلام نشده است’
ذيلاً به طور فهرست وار به جهات اهميت ‘خطابهى غدير’ اشاره مىشود:
شرایط جغرافيايى غدير كه قبل از تقاطع جادهها در جحفه و پيش از تفرق قبايل بوده است. همچنين توقف سه روزه در بيابانى داغ و شرائط زمانى حجة الوداع كه پس از ايام حج و عظيمترين اجتماع مسلمانان تا آن روز بود. مقام مخاطب خطبه، و نيز حالت خاص مخاطبين يعنى حاجيان، آن هم پس از اتمام حج و به هنگام بازگشت، و نيز اعلام نزديكى وفات پيامبر صلىاللَّهعليهوآله براى مخاطَبين، چه آنكه حضرت هفتاد روز پس از اين سخنرانى از دنيا رحلت نمودند.
خطاب خداوند كه: ‘اى پيامبر! ابلاغ كن آنچه از طرف خداوند بر تو نازل شده كه اگر ابلاغ نكنى رسالت خود را نرساندهاى’، كه در هيچ يك از فرامين الهى چنين مطلبى گفته نشد. بيم پيامبر صلىاللهعليهوآله، و دستور قاطع الهى بر لزوم اجراى حكم ولايت و امامت براى آيندهى مسلمين، از خصوصيات ابلاغ اين حكم الهى است كه در هيچ حكمى چنين نگرانى از پيامبر صلىاللهعليهوآله ديده نشده بود.
ضمانت الهى بر حفظ پيامبر صلىاللَّهعليهوآله از شرّ دشمنان در خصوص اين ابلاغ و رسالت كه در هيچيك از احكام الهى چنين ضمانتى نبود.
اقرار گرفتنهاى حضرت از مردم در غدير
شرايطى كه براى بيان اين يك دستور الهى بر پا شد و آن اجتماع بزرگ و شيوهى خاص بيان و منبر كه فقط در اين ماجرا بوده است. بخصوص وداع پيامبر صلىاللَّهعليهوآله با مردم در حالى كه اسلام از نظر دشمنان خارجى نفوذ ناپذير شده بود. مسئلهى امامت فقط به صورت يك خبر و پيام و خطابه ابلاغ نشد، بلكه به عنوان حكم و فرمان الهى و بيعت عموم مسلمانان و تعهد آنان اجرا شد. مفاهيم بلند و حساسى كه در مقام تبيين ولايت در متن خطبه آمده است.
مراسم خاصى كه قبل و بعد از خطبه واقع شد، كه بيعت و عمامهى ‘سحاب’ و تهنيت از نمونههاى آن است و دلالت بر اهميت ويژهى اين ماجرا مىنمايد.
خطاب خداوند كه: ‘امروز دين شما را كامل كردم ونعمت خود را بر شما تمام نمودم’، كه تا آن روز مشابه آن را هم در هيچ موردى نفرموده بود.
توجه خاصّ ائمه عليهمالسلام به سخنان پيامبر صلىاللّهعليهوآله در غدير، و بخصوص كلام اميرالمؤمنين و حضرت زهراعليهماالسلام كه فرمودند: ‘روز غدير خم براى كسى عذرى باقى نگذاشت’، و نيز اهتمام علما به تفصيل مباحث مربوط به غدير به تبعيت از ائمه هدى عليهمالسّلام به عنوان ريشهى اصيل ولايت و امامت.
سند و شيوهى نقل اين حديث از نظر حديثى، تاريخى، كلامى و ادبى، و همچنين فراگيرى و راهيابى آن به قلوب مردم، در ميان روايات ولايت بى مانند است.
محققان، تواتر اين حديث را به اثبات رسانده و همهى مسلمانان با هر فرقه و مسلكى كه دارند به درستى اين حديث اعتراف كردهاند.
مراسم خاصى كه قبل و بعد از خطبه واقع شد، كه بيعت و عمامهى ‘سحاب’ و تهنيت از نمونههاى آن است و دلالت بر اهميت ويژهى اين ماجرا مىنمايد.
خطاب خداوند كه: ‘امروز دين شما را كامل كردم ونعمت خود را بر شما تمام نمودم’، كه تا آن روز مشابه آن را هم در هيچ موردى نفرموده بود.
توجه خاصّ ائمه عليهمالسلام به سخنان پيامبر صلىاللّهعليهوآله در غدير، و بخصوص كلام اميرالمؤمنين و حضرت زهراعليهماالسلام كه فرمودند: ‘روز غدير خم براى كسى عذرى باقى نگذاشت’، و نيز اهتمام علما به تفصيل مباحث مربوط به غدير به تبعيت از ائمه هدى عليهمالسّلام به عنوان ريشهى اصيل ولايت و امامت.
سند و شيوهى نقل اين حديث از نظر حديثى، تاريخى، كلامى و ادبى، و همچنين فراگيرى و راهيابى آن به قلوب مردم، در ميان روايات ولايت بى مانند است.
محققان، تواتر اين حديث را به اثبات رسانده و همهى مسلمانان با هر فرقه و مسلكى كه دارند به درستى اين حديث اعتراف كردهاند.
مقاصد اصلی پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله در خطابهى غدير
1. نتيجه گيرى از زحمات بیستوسه ساله با تعيين جانشينى كه ادامه دهندهى اين راه باشد.
2. حفظ دائمى اسلام از كفار و منافقين با تعيين جانشينانى كه از عهدهى اين مهم برآيند.
3. اقدام رسمى براى تعيين خليفه كه از نظر قوانين ملل در هميشهى تاريخ سنديت دارد.
4. بيان يك دور جامع از برنامهى بیستوسه ساله و گذشته و حال مسلمين.
5. ترسيم خط مشى آيندهى مسلمين تا آخر دنيا.
6. اتمام حجت بر مردم كه از مقاصد اصلى در ارسال پيامبران است.نتيجهى عملى اين اقدام پيامبر صلىاللَّهعليهوآله، كه كثرت عارفين ومعترفين به حق اهلبيت عليهمالسّلام است، و عدد ميلياردى شيعيان در طول تاريخ بخصوص در جهان امروز بهترين شاهد اهميّت آن است.
2. حفظ دائمى اسلام از كفار و منافقين با تعيين جانشينانى كه از عهدهى اين مهم برآيند.
3. اقدام رسمى براى تعيين خليفه كه از نظر قوانين ملل در هميشهى تاريخ سنديت دارد.
4. بيان يك دور جامع از برنامهى بیستوسه ساله و گذشته و حال مسلمين.
5. ترسيم خط مشى آيندهى مسلمين تا آخر دنيا.
6. اتمام حجت بر مردم كه از مقاصد اصلى در ارسال پيامبران است.نتيجهى عملى اين اقدام پيامبر صلىاللَّهعليهوآله، كه كثرت عارفين ومعترفين به حق اهلبيت عليهمالسّلام است، و عدد ميلياردى شيعيان در طول تاريخ بخصوص در جهان امروز بهترين شاهد اهميّت آن است.
Leave A Comment?