مقالات پژوهشی – احتجاجات به خطابه‌ی غدیر

به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
 
 

احتجاجات به حدیث غدیر

 

الف) احتجاج امام على‏ علیه السلام

امام على ‏علیه السلام بعد از وفات پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم در هر زمانى كه شرایط مناسب بود حقانیت خود را از هر راه ممكن به اثبات مى ‏رساند كه از آن جمله تذكر به حدیث غدیر مى ‏باشد. اینك به مواردى اشاره مى‏ شود.
 

1- روز شورا:

در مناقب خوارزمى و فرائد السمطین از ابى الطفیل عامربن واثله نقل شده كه گفته: من در روز شورا كنار على‏ علیه السلام بودم و شنیدم كه حضرت به اعضاى آن شورا مى ‏گفت: هر آینه به چیزى احتجاج خواهم كرد كه هیچ كدام از شما نمى ‏تواند آن را منكر شود. سپس فرمود: شما را به خدا سوگند آیا در میان شما كسى هست كه رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم در حق او فرموده باشد: من كنت مولاه فعلى مولاه، اللهم وال… گفتند به خدا هرگز

2- ایام خلافت عثمان:

در فرائد السمطین از سلیم‏بن قیس هلالى نقل شده كه على‏ علیه السلام را در عصر خلافت عثمان در مسجد پیامبر صل الله علیه و آله مشاهده كردم در حالى كه جماعتى در مسجد مشغول ذكر فضیلت و سوابق قریش بودند. جماعت از حضرت پرسیدند كه چرا ایشان سخن نمى ‏گوید و حضرت طى بیانى به این جا رسیدند كه پیامبر در خطبه ‏اى مرا در غدیر خم منسوب به خلافت كردند و فرمودند: هر كس من مولاى اویم على مولاى او است…

3-  در اجتماع كوفه (روز رحبه):

زمانى كه به حضرت خبر رسید كه مردم وى را در ادعاى حقانیت خود بر خلافت متهم مى‏ سازند در میدان كوفه حاضر شده و به حدیث غدیر استشهاد كردند. این استشهاد به حدى شایع و علنى بوده كه بسیارى از تابعین آن را نقل كرده و علما نیز با سندهاى مختلف آن را آورده ‏اند.

4-  در جنگ جمل:

 حضرت على‏ علیه السلام در روز جمل كسى را به دنبال طلحه فرستاده و به او گفتند: به خدا قسم نشنیدى كه پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم فرمودند: من كنت مولاه…؟ گفت: آرى. حضرت فرمود: پس چرا با ما جنگ مى ‏كنى؟

5- احتجاج در روز صفین:

سلیم ‏بن قیس هلالى در كتاب خود نقل مى‏ كند كه امیرالمؤمنین ‏علیه السلام در صفین در ذكر مناقب خود به حدیث غدیر متذكر شدند.

ب) احتجاج اهل بیت به حدیث غدیر:

اهل بیت هر زمانى كه شرایط را مناسب مى‏ دیدند به این حدیث احتجاج مى‏ كردند.

احتجاج حضرت زهرا علیها السلام به حدیث غدیر

شمس الدین جزرى دمشقى به سند خود از ام كلثوم دختر فاطمه‏ علیها السلام و او از فاطمه زهراعلیها السلام نقل كرده كه حضرت فرمودند: آیا فراموش كردید گفتار رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم را در روز غدیر خم كه فرمودند: هر كس من مولاى اویم پس على مولاى او است و گفتارش كه فرمودند: تو نزد من همانند هارون نزد موسى هستى

احتجاج امام حسن‏ علیه السلام به حدیث غدیر

احتجاج امام حسین‏ علیه السلام به حدیث غدیر

ج) احتجاج دیگران به حدیث غدیر:

غیر از اهل بیت‏ علیهم السلام نیز در مواردى خاص به حدیث غدیر احتجاج و تمسك كرده ‏اند و این دلالت دارد كه این حدیث نزد عموم مسلمانان از جایگاه ویژه ‏اى برخوردار است.
 

منابع:

1- جوینى، فرائد السمطین، ص 312، ح 250.
2- ابن ابى الحدید، شرح نهج‏ البلاغه، ج 4، ص 74؛ ابن الاثیر، اسد الغابه، ج 3، ص 307؛ ابن حنبل، المسند، ج 1، ص 135، ح 642؛ هیثمى، مجمع الزوائد، ج 9، ص 107 و…؛ ابن كثیر، السیرة النبویة، ج 4، ص 419؛ ابن عساكر، ترجمة الامام على ‏بن ابى‏طالب، ج 2، ص 1.
3-  نیشابورى، المستدرك، ج 3، ص 371؛ خوارزمى، المناقب، ص 182، ح 221؛ هیثمى، ابابكر، مجمع الزوائد، ج 9، ص 107.
4- سلیم، كتاب سلیم، ص 422.
5- الامینى، الغدیر، ج 1، ص 127، به نقل از: جزرى، اسنى المطالب.
6- قندوزى، ینابیع الموده، ج 3، ص 369.
7- سلیم، كتاب سلیم، ص 321.
8- خوارزمى، المناقب، ص 199، ح 240؛ ابن ابى الحدید، شرح نهج‏ البلاغه، ج 2، ص 206؛ ابویعلى موصلى، المسند، ج 11، ص 307، ح 6423؛ هیثمى، مجمع الزوائد، ج 9، ص
105.9.ابن مغازلى، المناقب، ص 112، ح 155؛ ابن حجر هیثمى، الصواعق المحرقه، ص 126؛ ذهبى،
میزان الاعتدال، ج 1، ص 441، رقم 1643.

این مقاله برای شما مفید بود؟

Related Articles

Leave A Comment?

هفت + یازده =