«رَبُّ الْمَلائکَةِ وَالرُّوحِ»
«هموست پروردگار فرشتگان و روح.»
«رَبّ» از لغت رَبَبَ است و به معنای رَبَیَ (پروردگاری) است. «ربَی» که از آن تربیت گرفتهشده، به معنای نِمو دادن و پروراندن است.
پروردگار یعنی کسی است که میپروراند. ربُّ الدّجاجة، یعنی کسی که جوجه میپروراند و جوجه را از حالتی به حالت دیگر میرساند.
دومین و بزرگترین اسم خداوند بعد از «اَلله»، «رَبّ» و «رَحمان» است که اینها شامل بقیهی اسما و صفات الاهی هستند و زیرمجموعهی «اَلله» هستند.
اسمهای خداوند را اگر بهصورت هرم ترسیم کنیم، در رأس آن «اَلله» است و سپس «رَبّ» و «رَحمان». ربوبیت شامل همهی موجودات میشود؛ لذا موجودات هرچه از خدا میخواهند، اگر بگویند: «رَبّ»، درست است.اگر شفای مریضشان را میخواهند، باید بگویند: «یا شافی یا معافی»؛ وقتیکه روزی بخواهند، باید بگویند: «یا رازِقُ»؛ هنگامیکه آزادی زندانیشان را بخواهند، باید بگویند: «یا مُخلِصُ»؛ وقتیکه قصاص بخواهند، باید بگویند: «یا مُنتَقِمُ»؛ ولی اگر بگویند «یا رَبِّ»، در همهی موارد درست است. اسم ربوبیت و معنای آن در تمامی این نامها جاری است. «رَبُّ المَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» بزرگی خدا را به بشر نشان میدهد. میفرماید تو که چیزی نیستی.
زمین که چیزی نیست. خدا پروردگار فرشتگان و روح است. اینکه روح جدای از فرشتگان گفتهشده، بعضیها احتمال میدهند که همان حضرت جبرئیل علیهالسّلام باشد. بسیاری از روایات میفرمایند که منظور از مَلک روح، بالاتر از حضرت جبرئیل علیهالسّلام است که در قرآن هم اختصاصاً فرموده: ﴿ تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ ﴾(1) . روح، یک فرشتهای است بزرگتر از فرشتگان دیگر حتّی اسرافیل، عزرائیل، میکائیل و جبرئیل علیهم السّلام و در قرآن هم اسمش آمده بهعنوان اینکه پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله را تأیید میکند.
وقتی میفرماید: «رَبُّ المَلَائِکةِ وَ الرُّوحِ» یعنی خداوند متعال نسبت به فرشتگان و فرشتهی روح، پروردگاری دارد. در حقیقت میخواهد بزرگی خداوند را به بشر نشان بدهد که فقط پروردگار تو نیست. اگر قرار باشد به بزرگی خلقت توجّه کنیم، این بزرگی در مورد فرشتگان و فرشتهی روح بسیار مهمتر است.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه
منابع:
1) القدر (97): 4.
Leave A Comment?