الگویی خارج از افراط و تفریط

دين قانون دارد؛ مثل تركيب مواد شيميايى كه در حرارت مناسب و در مكان مناسب و در شرايط مخصوص انجام مي‌شود و بايد به شرايط آن دقيقاً توجه كرد.
دين هم شرايط دارد؛ بايد دقيقاً  به شرايط دين عمل كرد. اکثر ما عادت كرده‌ايم كه كارهایمان در حالت افراط یا تفريط باشد؛ يعنى یا زياد جلو مى‏ دويم و از اين طرف پشت بام مى‌افتيم يا عقب عقب مي‌رويم و از پشت سر، ازآن طرف پشت بام سقوط می کنیم.
گاه بسیار مقدس مآب مى‏شويم و از حدّ دين و از مرز تقدس تجاوز مى‏ كنيم وگاه اصلاً لامذهب مى‏ شويم. معمولاً حالت افراط و تفريط داريم.
دين مى‏ گويد: همه چيز باید به اندازه‌ی خود باشد. ائمه‌ی ما صلوات الله علیهم اجمعین معتدل بودند:
﴿وَ كَذالِكَ جَعَلْناكُمْ اُمَّةً وَسَطاً لِتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ ﴾(1) : ﴿همان‌گونه (كه قبله‌ی شما يك قبله‌ی ميانه است) شما را نيز امت ميانه‌اي قرارداديم تا برمردم گواه باشيد.﴾
«وسط» يعنى: معتدل؛ يعنى: نه افراط و نه تفريط. «شهداء» يعني: الگو. ﴿لِتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ﴾ یعنی: به این خاطر که براى مردم الگو باشيد؛ ما شما را براى مردم الگو قرار داديم. يك مهندس یک قالب مى‏ سازد که الگو است و از روی آن قالب (مثلاً) پنجاه ميلیون ليوان آب درست مى‌كنند. الگو مهمّ است. اگر يك خط یا يك نقطه‌ی اضافی روى قالب باشد، همه‌ی کارها را خراب می‌کند. دقت در الگو بسيار مهمّ است. خداوند عزّ وجلّ  الگوهايى را به ما معرفى كرده است که معتدل بوده‏ اند.
اگر كسى مقدس باشد و هر شب به جلسه برود و به زن و بچه‌ی خود نرسد، از او قبول نيست. از آن طرف هم، اگر كسى به عنوان رسيدگى به زن و بچه از احكام دين باز بماند، پذيرفته نيست. اگر يك زنی كه  شوهر دارد، از حقوق شوهر و بچه‏ هايش بگذرد و تمام  مدت سر سجاده باشد، قابل قبول نيست.
در دين ما، اعتدال و حدّ وسط مطرح است: ﴿وَ كَذالِكَ جَعَلْناكُمْ أمَّةً وَسَطاً﴾. دین ما، دين اعتدال است؛ دين «الإسلام» و «التسليم» است. اگر كسى بخواهد بنده باشد، بايد كارى بكند كه نه از اين طرف و نه از آن طرف نيفتد.

منابع

1- بقره(2) : 143